Cựu số 1 FPL Việt Nam và á quân mùa này tiếp tục chia sẻ cách chơi dựa trên điểm kì vọng.
Điểm kì vọng còn gọi là Expected Points, xPoints, viết tắt là xP.
Bài này dành cho những bạn chưa biết về xP, hoặc đã biết rồi nhưng muốn tìm hiểu thêm.
1. xP là gì?
xP là khái niệm đang dần được các “dân chơi” FPL biết đến và sử dụng nhiều hơn. Đây là cách chơi chuyển FPL thành 1 game về các con số.
Tương tự như Poker, bạn không thể điều khiển được các biến cố ngẫu nhiên chưa xảy ra, nhưng bạn có thể chọn được các “value” và “risk” trong mỗi quyết định của bản thân mình.
xP là điểm kì vọng của 1 cầu thủ ghi được ở trong 1 trận đấu chưa xảy ra.
Chú ý đây không phải là điểm số có khả năng cao nhất cầu thủ đó ghi được, mà là điểm trung bình; nếu như trận đấu đó diễn ra 1000 lần, lấy tổng điểm rồi chia 1000 được điểm trung bình – đây chính là xP của cầu thủ đó.
Ví dụ đơn giản: Watkins tuần này gặp MU, khả năng cao sẽ tịt ngòi và ghi được 2 điểm. Tuy nhiên nếu mình coi tỉ lệ đặt cược Watkins ghi bàn là đặt 1 ăn 4, nghĩa là xác suất 25% ghi được bàn, điểm xP của Watkins sẽ là (2 + 0.25 x 4) = 3 điểm.
2. Cách tính xP
xP chính xác của 1 cầu thủ được tính theo công thức: xP = ∑ P(i) * x(i)
Trong đó P(i) là số điểm cầu thủ ghi được cho mỗi biến cố, như ghi bàn, kiến tạo… mọi người đã khá quen thuộc, chi tiết tại phần scoring ở Trang chủ.
x(i) là xác suất xảy ra biến cố đó, xác suất này có thể tham khảo trên các website cá cược, các chỉ số xG, xA, tỉ lệ sạch lưới xCS…
Cách tính xP quá phức tạp? Bạn không có thời gian hoặc đơn giản là không muốn tính? Không vấn đề, hãy đọc tiếp nhé.
3. Các nguồn tham khảo xP
Hiện nay có khá nhiều site đã tính sẵn xP để bạn tham khảo, với độ chính xác cao và quan trọng nhất là free, như FPL Gameweek hoặc FPL Review.
FPL Gameweek là 1 site có giao diện đơn giản và thân thiện, mặc dù xP của họ chưa tính tới tình trạng chấn thương / khả năng cầu thủ dự bị, hay bị thay ra sớm.
Nếu dùng site này bạn nên nhân điểm xP đó với xM (số phút kì vọng cầu thủ đó sẽ đá, cái này bạn phải tự ước lượng hoặc gọi điện hỏi Pep trọc).
FPL Review cũng là 1 site rất bổ ích, ưu điểm so với FPL Gameweek là xP của họ đã bao gồm sẵn xM, bạn còn có thể sửa lại xM nếu thấy chưa hợp lí.
Có 2 mô hình xP để bạn chọn, đó là Implied Odds (tính xác suất dựa theo theo tỉ lệ nhà cái) và Massive data – mô hình mà cá nhân mình ưa thích sử dụng.
4. Tính chính xác của xP
Nhiều bạn sẽ thắc mắc tại sao lúc Kane nổ 20 điểm không có mô hình xP nào dự đoán được? hay 1 vòng nào đó Kane 2 điểm, Smith Rowe 19 điểm, vậy các mô hình xP phải dự đoán được cho Smith Rowe làm © chứ?
Đó là những phát biểu mang tính “nhìn lại” – khi bạn đã biết kết quả rồi mới đưa ra nhận xét.
FPL là 1 game bạn phải đưa ra quyết định khi có trong tay thông tin hạn chế, và kết quả của nó chịu ảnh hưởng từ nhiều biến cố ngẫu nhiên.
Giống như Poker, bạn phải cân đo đong đếm các khả năng rủi ro để đưa ra quyết định, và phải chấp nhận kết quả.
xP của Kane là 5 điểm không có nghĩa là Kane không thể ghi 20 điểm, mà bạn nên hiểu là khả năng cao Kane ghi được 5-6 điểm cộng với 2% khả năng Kane ghi được 20 điểm.
5. Cách xếp đội hình dựa trên xP
Khi đã có trong tay xP của 15 cầu thủ đội mình, việc xếp đội hình ra sân khá đơn giản:
- Cầu thủ có xP cao nhất: ©
- Cầu thủ có xP cao nhì: VC
- 3 cầu thủ xP thấp nhất: cho ngồi bench với thứ tự tương ứng từ cao đến thấp.
6. Cách chọn Differentials (cầu thủ khác biệt) dựa trên xP
Giả sử bạn đang tụt lại và muốn lựa chọn các con hàng ít người sở hữu để bứt phá. Bạn xem danh sách ownership và thấy Auba, Aguero, Rashford… có ít người sở hữu, lập tức mua về và hi vọng sẽ leo rank.
Cá nhân mình thấy đây là các quyết định sai lầm, khi các cầu thủ này hầu hết đều có xP thấp hơn các lựa chọn phổ biến ngang giá, việc chơi hàng “khác biệt” như vậy chỉ khiến bạn ngày càng trôi đi và càng ít hy vọng quay về bờ hơn.
Vậy chọn Differentials như thế nào mới là hợp lý?
Trước hết xP của cầu thủ đó phải tốt, không thua kém các cầu thủ trong template phổ biến.
Trong thời điểm Spurs có phong độ cao, hầu hết mọi người sẽ quan tâm đến Kane và Son.
Kane là lựa chọn phổ biến nhất, khi hầu hết ai cũng có và nhăm nhe đặt cap. Bạn có thể chơi khác biệt với việc © Son, với độ an toàn cao mà không mất khả năng bứt phá.
Bạn cũng có thể lựa chọn mang Bale về, tuy mạo hiểm hơn nhưng Bale có xP không thua Kane và Son nhiều (Bale dự bị thì ăn 1 điểm, nhưng nếu Bale đá chính thì cơ hội nổ to rất cao).
Như vậy với 3 cầu thủ xP tương tự nhau, bạn có thể thấy: Kane là lựa chọn an toàn để giữ rank; Son© là một differential; sở hữu Bale cũng là 1 một differential; bạn cũng có thể © Bale nếu muốn cảm giác mạnh.
Việc pick / đặt cap các cầu thủ xP cao, ít người sở hữu, “high risk, high reward – liều ăn nhiều” là chiến thuật của kiện tướng cờ vua số 1 thế giới Magnus khi có ý định leo rank mùa 2019-2020, mặc dù đã thất bại.
7. Cách chuyển nhượng dựa trên xP
Khi xem xP của cầu thủ, bạn không nên chỉ nhìn xP cho 1 trận đấu tiếp theo, mà cần nhìn xa hơn: tổng xP của cầu thủ đó cho các vòng tiếp theo. Nhưng bao nhiêu vòng là hợp lí?
Theo ý mình thì:
- 5 đến 6 vòng tiếp theo cho các mùa giải thông thường;
- 3 vòng cho mùa giải nhiều biến động như mùa vừa rồi (cầu thủ dính covid, trận đấu bị hoãn, lịch thay đổi liên tục tạo nên các BGW DGW TGW…).
Đừng quên nếu bạn dự định WC sau 3 vòng sau đó, thì chỉ nên tính xP cho 2 vòng tiếp theo.
Nếu bạn dự định FH, thì bỏ xP của vòng FH đó ra khỏi tổng xP.
Nếu bạn mang 1 cầu thủ về để ©, nhớ nhân đôi điểm nhé.
Khi bạn đã có trong tay tổng xP của cầu thủ mình đang có + cầu thủ thay thế, bước tiếp theo xem mình ở trong tình huống nào:
- Nếu bạn đã hết Free Transfer (FT), liệu có nên bán A, mua B với -4 hay không? Nếu xP của B hơn A nhiều hơn 4 điểm, bận nên -4. Nếu không được 4 điểm, không nên hit.
- Nếu bạn có 1 FT? Nếu xP của B hơn A nhiều hơn 3 điểm thì nên transfer. Tại sao lại là 3 mà không phải 4 điểm? Vì nếu tích FT, vòng sau bạn bắt buộc phải chuyển nhượng, khi đó chưa chắc bạn có thể cải thiện được nhiều điểm hơn 3 điểm / 1 transfer như vòng này. Mình xem như 1 FT có giá trị ngang với 3 điểm.
- Nếu bạn có 2 FTs? Bạn có thể lựa chọn dùng 1 FT và tiết kiệm 1 FT. Trường hợp này đơn giản, cứ chuyển nhượng nào cải thiện xP nhiều nhất thì chiến thôi. Bạn cũng có thể xem xét dùng cả 2 FT, nếu như tổng xP mang lại cho team nhiều hơn 6 điểm (3 điểm / 1 transfer).
Lưu ý, đôi khi bạn dùng 2 FTs đem về 2 cầu thủ mới, tổng điểm cải thiện được 2 điểm so với 2 cầu thủ cũ và vui mừng vì nghĩ mình “lãi” 2 điểm.
Nhưng thực tế không phải như vậy mà là bạn đã “lỗ” 4 điểm đó, vì bạn hoàn toàn có thể dùng 2 FT theo cách khác để cải thiện được nhiều hơn 2 điểm.
8. Cách chơi theo xP dành cho những bạn “lười”
Một mùa giải rất dài, ai cũng có những lúc bận rộn vì công việc cá nhân… mình chia sẻ cho mọi người 1 cách chơi khá “lười” (5 phút / tuần) mà mình sử dụng những lúc không có nhiều thời gian:
- Truy cập vào website fplreview.com.
- Kéo xuống mục “Massive data”.
- Nhập team ID, chọn số vòng tiếp theo để tối ưu hóa đội hình (thông thường mình chọn 3 vòng), ấn submit.
- Chọn “transfer suggestor”; rồi “transfer suggest”.
Site này sẽ tự tính toán các chuyển nhượng và số điểm xP cải thiện được, sắp xếp từ cao đến thấp. Bạn thấy chuyển nhượng nào hợp ý mình thì sử dụng.
9. Phương pháp chơi theo xP có thực sự hiệu quả hay không?
Nhiều bạn sẽ phàn nàn cách chơi xP còn nhiều điểm bất hợp lý, mình đồng ý.
Phương pháp chơi bằng cách xem, và cảm nhận về bóng đá (Eye-test) có nhiều ưu điểm mà các con số khô khan không bao giờ có được.
Có điều giống như xP, phương pháp Eye-test cũng có những thiếu sót. Nhiều người cùng xem nhưng lại có nhận định khác nhau về 1 trận đấu, 1 cầu thủ.
Bạn rất dễ dàng nhận định sai về 1 cầu thủ khi bị tình cảm cá nhân chi phối. Bạn cũng không thể xem hết tất cả các trận đấu trong 1 mùa giải.
Theo ý kiến cá nhân của mình, phương pháp chơi theo xP rất khách quan, điều này phương pháp Eye-test ít khi có được.
10. Vậy nên sử dụng xP như thế nào?
Theo mình, bạn nên kết hợp cả 2 phương pháp: xP và Eye-test. Việc kết hợp cả 2 sẽ bù trừ được những điểm còn thiếu sót của mỗi phương pháp.
Nếu bạn đang bí không biết tuần này nên mua bán sao? Bạn có thể tính xP, lựa chọn ra các chuyển nhượng cải thiện nhiều xP nhất, sau đó sử dụng kiến thức mình có từ Eye-test để quyết định.
Hoặc cũng có thể bạn đang phân vân giữa vài chuyển nhượng mà chưa quyết định được?
Ngoài cách hỏi bạn bè, tung đồng xu, bạn có thể tính xP và so sánh để tự quyết định.
Nếu 1 chuyển nhượng bạn nghĩ là hợp lý, và các con số từ xP cũng ủng hộ, khả năng cao đó là 1 chuyển nhượng tốt.
Với mỗi quyết định đều có tính logic cao, sau một mùa giải dài thì các may mắn / xui xẻo sẽ tự bù trừ và mình tin bạn sẽ đạt được kết quả hài lòng.
Phần trước: Chia sẻ kinh nghiệm chơi FPL
